Tiranë, 09 Nëntor 2025 – Banka e Shqipërisë (BSh) ka lëshuar një paralajmërim të fortë ndaj qeverisë shqiptare për gjendjen e vështirë dhe të paqëndrueshme të skemave të sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore. Sipas BSh-së, situata kërkon masa reformuese urgjente për të shmangur një krizë të mundshme fiskale në vitet në vijim.
Gjatë seancës dëgjimore në Komisionin Parlamentar për Ekonominë, Punësimin dhe Financat, Zëvendësguvernatorja e Parë, Luljeta Minxhozi, theksoi se deficiti i këtyre skemave është kthyer në një barrë jashtëzakonisht të madhe për financat e shtetit.
Deficiti Shqetësues dhe Shkaku Kryesor
Minxhozi bëri të ditur se deficiti i skemave të sigurimeve ka arritur një nivel alarmues:
Deklarata e Zëvendësguvernatores: “Deficiti i skemës së sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore vijon të jetë një barrë e konsiderueshme për buxhetin e shtetit, duke tejkaluar edhe nivelin e deficitit të përgjithshëm buxhetor.”
Ajo identifikoi dy faktorët kryesorë strukturalë që po rrisin presionin mbi këto skema dhe po e bëjnë atë të paqëndrueshme në afatin e mesëm dhe të gjatë:
Plakja e Popullsisë: Rritja e numrit të pensionistëve në raport me kontribuesit.
Tkurrja Demografike: Rënia e numrit të lindjeve dhe emigracioni.
Minxhozi paralajmëroi se këta tregues do të ushtrojnë “trysni të shtuar mbi financat publike në të ardhmen”, duke bërë të domosdoshëm ndërmarrjen e reformave shtesë për të reduktuar këto vulnerabilitete fiskale.
Rekomandimet Urgjente Të Bankës Së Shqipërisë
Për të ndaluar këtë trend negativ dhe për të garantuar stabilitetin financiar, Banka e Shqipërisë i ka kërkuar qeverisë të ndërmarrë tre hapa thelbësorë:
Rishikimi i Parametrave të Pensioneve: Nevoja për të rishikuar parametrat e skemës së pensioneve me qëllim që të kufizohet varësia e saj e vazhdueshme nga buxheti i shtetit.
Zhvillimi i Shtylla-ve Private: Promovimi dhe zhvillimi i shtyllës së dytë dhe të tretë të pensioneve (kursimet private) përmes lehtësive fiskale dhe rregullave nxitëse.
Integrimi i Riskut Demografik: Integrimi i analizës së rreziqeve demografike dhe fiskale në planifikimin afatmesëm të buxhetit, në përputhje me standardet dhe praktikat më të mira të Bashkimit Evropian.
Ky paralajmërim vjen në një kohë kur qeveria ka shpallur planet për të nisur një reformë të re të pensioneve nga viti 2026. Banka e Shqipërisë thekson se pa një ristrukturim të thellë dhe të plotë, deficiti i skemës do të vazhdojë të rëndojë mbi taksapaguesit dhe stabilitetin financiar të vendit,