Ditën e sotme, 19 maj 2025, në burgun e Fushë-Krujës, Qani Hamit Muça, një qytetar i varfër dhe i harruar nga institucionet, i dha fund jetës së tij duke u vetëvarur në tualetin e dhomës së paraburgimit. Ai nuk ishte vetëm një i paraburgosur, ishte viktimë e një zinxhiri dështimesh institucionale që duhet të tronditin çdo ndërgjegje publike.

Historia e tij është tragjike dhe alarmuese: Shtëpia e Muçës u shemb nga IKMT, në një akt që shpesh ndodh pa transparencë, pa ndjeshmëri sociale dhe pa zgjidhje alternative për familjet e prekura. I dërrmuar nga humbja e strehës dhe i zhytur në dëshpërim, ai reagoi dhunshëm ndaj forcave të ndërhyrjes, duke qëlluar me armë një inspektor. Një akt i rëndë, por i lindur nga një krizë e thellë jetësore.

Nga ai moment nisi një trajtim që nuk ngjante me drejtësi, por me ndëshkim: arrest, paraburgim, dhe më pas braktisje në një sistem që nuk e njohu kurrë si një njeri në nevojë për ndihmë psikologjike, por vetëm si një dosje për t’u firmosur. As policia, as prokuroria, as gjykata dhe as drejtoria e burgjeve nuk reaguan si duhet për të kuptuar gjendjen e tij emocionale pas një traume kaq të madhe.

Kjo vetëvrasje nuk është thjesht një rast i izoluar. Është një pasqyrë e një shteti që ka më shumë fadroma se ndihmë sociale, më shumë pranga se psikiatër, më shumë zyrtarë që firmosin se njerëz që dëgjojnë. Një sistem që ndërton mekanizma për të shtypur qytetarin e brishtë, jo për ta mbështetur atë.

Kjo ngjarje kërkon një hetim të thelluar dhe të pavarur, për të analizuar çdo hallkë të këtij zinxhiri institucional që dështoi të parandalojë një tragjedi. Sepse nëse drejtësia nuk arrin të mbrojë jetën, atëherë nuk është drejtësi, është indiferencë e strukturuar, është abuzim i heshtur me pushtetin.

Qani Muça nuk duhej të vdiste në qeli. Ai duhej të dëgjohej.