Një vaksinë “off-the-shelf” (e prodhuar në shkallë të gjerë dhe jo e personalizuar) ka treguar rezultate premtuese në parandalimin e rikthimit të kancerit të pankreasit dhe atij kolorektal, kanë bërë të ditur studiuesit.
Vaksinat kundër kancerit kanë qenë objekt studimesh premtuese vitet e fundit. NHS në Angli ka testuar disa lloje vaksinash për pacientët përmes platformës Cancer Vaccine Launch Pad (CVLP).
Këto vaksina funksionojnë duke trajnuar sistemin imunitar të trupit që të njohë qelizat kanceroze, në mënyrë që nëse ato rikthehen pas trajtimit (si kirurgjia), sistemi imunitar t’i eliminojë dhe të zvogëlojë rrezikun e përsëritjes së sëmundjes.
Shumë vaksina kundër kancerit, përfshirë ato me teknologji mRNA, personalizohen sipas tumorit të pacientit. Por një studim sugjeron se një vaksinë eksperimentale jo e personalizuar, e cila tashmë prodhohet në shkallë të gjerë, mund të ndihmojë në parandalimin e rikthimit të kancerit të pankreasit dhe atij kolorektal.
Nëse këto rezultate konfirmohen në prova të mëtejshme, ekspertët thonë se kjo qasje mund të jetë e dobishme, pasi vaksina pritet të jetë më e lirë, më e shpejtë për t’u ofruar dhe me më pak efekte anësore sesa disa terapi të tjera.
“Pas një periudhe të gjatë ndjekjeje, arritëm të tregojmë se pacientët që zhvilluan një përgjigje imunitare më të fortë kishin më shumë gjasa që kanceri të mos u rikthehej dhe të jetonin më gjatë, krahasuar me pritshmëritë historike për këta pacientë,” – tha Prof. Zev Wainberg, onkolog në Universitetin e Kalifornisë, Los Anxhelos, dhe bashkautor i studimit.
Autorët vunë në dukje se 90% e njerëzve me kancer pankreatik dhe 50% e atyre me kancer kolorektal kanë mutacione në gjenin Kras. Këto mutacione çojnë në prodhimin e proteinave Kras të ndryshuara, të cilat nxisin ndarjen dhe shumimin e pakontrolluar të qelizave.
Sipas artikullit të botuar në revistën Nature Medicine, Wainberg dhe kolegët i dhanë vaksinën ELI-002 2P 20 pacientëve që kishin bërë kirurgji për kancer pankreatik dhe 5 pacientëve të operuar për kancer kolorektal.
Vaksina përmban peptide – zinxhirë të gjatë aminoacidesh, blloqet ndërtuese të proteinave – që trajnojnë qelizat T të sistemit imunitar për të njohur dhe vrarë qelizat kanceroze me mutacionet që prodhojnë proteinat Kras të ndryshuara.
Pas një periudhe mesatare ndjekjeje prej rreth 20 muajsh, ekipi zbuloi se pacientët ndaheshin në dy grupe: 17 kishin përgjigje të fortë imunitare ndaj vaksinës dhe 8 kishin përgjigje më të dobët.
Grupi i parë pati një periudhë më të gjatë pa rikthim të kancerit dhe mbijetoi më gjatë në total. Nga 17 pacientët me përgjigje të fortë, 4 vdiqën gjatë ndjekjes, ndërsa nga 8 pacientët me përgjigje të dobët, 7 vdiqën.
Megjithatë, studimi ishte në fazë të hershme, i dizajnuar kryesisht për të vlerësuar sigurinë, me vetëm 25 pjesëmarrës, pa grup kontrolli dhe duke analizuar dy lloje të ndryshme kanceri.
Edhe pse i kufizuar, ekspertët e konsideruan rezultatin të rëndësishëm. Prof. Siow Ming Lee nga University College London, i cili nuk ishte pjesë e punës, sugjeroi që vaksina ELI-002 2P mund të kombinohet me terapi të tjera imunitare dhe të ndihmojë një gamë më të gjerë pacientësh.
“Me rezultate premtuese dhe potencialisht më pak efekte anësore se inhibitorët oralë aktualë, kjo vaksinë e gatshme mund të zgjerojë opsionet e trajtimit për kanceret e shkaktuara nga mutacionet Kras dhe meriton testime të mëtejshme në prova më të mëdha, përfshirë edhe përdorimin e saj te kanceret e mushkërive të lidhura me Kras,” – tha ai.
Dr. Shivan Sivakumar nga Universiteti i Birmingham, i cili punon me vaksina mRNA kundër kancerit pankreatik, tha se ishte mbresëlënëse që kaq shumë pacientë treguan përgjigje imunitare të qartë ndaj vaksinës së gatshme. Por ai theksoi se përparësia e vaksinave mRNA të personalizuara është se ato nuk varen nga mutacionet Kras.
Ai shtoi se tani është e rëndësishme të zhvillohen prova klinike të kontrolluara dhe të ndiqen pacientët për periudha më të gjata.
“Shpesh jemi entuziazmuar nga shkenca, por testi i vërtetë shkencor bëhet vetëm te pacientët,” – tha Sivakumar. /noa.al
