Pse gruaja shqiptare ecte pas burrit?

Në shoqërinë tradicionale shqiptare, veçanërisht në segmentet rurale të saj, gjatë rrugëtimit, vajza ose gruaja e shtëpisë nuk duhej të ecte para babait, dajës, xhaxhait, vëllait, apo bashkëshortit.

Pra, asnjëherë vajza ose gruaja nuk mund të ecte para burrave.

Në paragrafin 14 te Kanuni i Dibrës, theksohet prerazi:

“Nuset e gratë e shpisë, kudo me shkue, duhet me pasë nji burrë përpara. Vetëm mrena katundit ato mund të përcillen prej një djali të ri që nuk është në moshë të armëve”.

Detyrimi për t’i lënë gjithmonë gratë prapa burrave ndër shqiptarët është interpretuar si dëshmi simbolike e shpërfilljes deri në përçmim ndaj vajzave e grave.

Por, përtej një interpretim të tillë, ecja e gruas gjithnjë prapa, e shndërronte atë në një mburojë natyrore, shumë të sigurt për bashkëshortin ose çdo burrë të fisit të saj ose të bashkëshortit që i printe në rrugët plot rreziqeve të krahinave fshatare.

Gruaja nuk mund të vritej në mënyrë të qëllimshme dhe për rrjedhojë, edhe burri që i printe asaj nuk mund të vritej prapa krahëve.

Në paragrafët 2945, 2946 dhe 2947 te Kanuni i Skëndërbegut theksohet prerazi:

“Për gjak burri vret burrë… gruaja nuk vritet as për gja k gruaje. Pushka asht për burra. Burri nuk kapet me gra, gruaja është e paprekshme… kush vret grua koritet…”

Në studimet për shoqërinë tradicionale shqiptare pothuajse asnjëherë nuk është argumentuar misioni fisnik i këtij statusi të nënrenditur të vajzave e grave në krahasim me atë të burrave përgjatë rrugëtimeve, sidomos në rajonet me shkallë më të lartë rrezikshmërie.

/Zyhdi Dervishi – “Lente të ndërveprimit simbolik”/

Related Posts

LAJM I FUNDIT/ Tr*nditet vendi, ekzekutohet me a*rmë zjarri biznesmeni

Një ngjarje e rëndë ka tronditur Elbasanin mbrëmjen e sotme. Një biznesmen është vrarë me armë zjarri në ambjentet e biznesit të tij në Unazën Jugore te…

U ekz*kutua me pI*umba në kokë, biznesmeni nga Elbasani emër i njohur për policinë, në gjyq për…

Biznesmeni Mondi Mëhalla u ekzekutua me 2 plumba në kokë pranë biznesit të tij mbrëmjen e sotme në Elbasan. Mëhalla, 43 vjeç, rezulton pronar i një karburanti…

Motra kërkon të shohë të vëllain me ulërima drithëruese: O zemra e motrës, o shpirt…

Një ngjarje e rëndë ka tronditur vendin pasditen e kësaj të diele, teksa të afërmit mbërrijnë në vendngjarje, e motra shpërthen në lot e ulëtima. Nga video…

Aksident i rëndë në kryeqytet, urbani përplaset me furgonin! Ka të pIagosur

Një aksident i rëndë ka ndodhur mbrëmjene sotme pranë “Pallatit me Shigeta”, në afërsi të kompleksit “Delijorgji” në Tiranë. Në aksident është përfshirë urbani, një furgon si…

Ekz*kutimi i Mond Mëhallës, pamjet e çastit kur një person futet me forcë në makinën e policisë

Një ngjarje e rëndë ka tronditur vendin pasditen e kësaj të diele. Pas disa të shtënave me armë zjarri në Elbasan, ka mbetur i vdekur biznesmeni Edmond…

Fermerët ‘luftë’ me policinë/ Çajnë kordonët dhe pushtojnë rrugët; ç’po ndodh në Greqi

Një protestë e fermerëve në Greqi është kthyer në një përleshje të vërtetë mes tyre dhe forcave të sigurisë, që tentuan të ndalnin bllokimin e rrugëve nacionale…