Pse gruaja shqiptare ecte pas burrit?

Në shoqërinë tradicionale shqiptare, veçanërisht në segmentet rurale të saj, gjatë rrugëtimit, vajza ose gruaja e shtëpisë nuk duhej të ecte para babait, dajës, xhaxhait, vëllait, apo bashkëshortit.

Pra, asnjëherë vajza ose gruaja nuk mund të ecte para burrave.

Në paragrafin 14 te Kanuni i Dibrës, theksohet prerazi:

“Nuset e gratë e shpisë, kudo me shkue, duhet me pasë nji burrë përpara. Vetëm mrena katundit ato mund të përcillen prej një djali të ri që nuk është në moshë të armëve”.

Detyrimi për t’i lënë gjithmonë gratë prapa burrave ndër shqiptarët është interpretuar si dëshmi simbolike e shpërfilljes deri në përçmim ndaj vajzave e grave.

Por, përtej një interpretim të tillë, ecja e gruas gjithnjë prapa, e shndërronte atë në një mburojë natyrore, shumë të sigurt për bashkëshortin ose çdo burrë të fisit të saj ose të bashkëshortit që i printe në rrugët plot rreziqeve të krahinave fshatare.

Gruaja nuk mund të vritej në mënyrë të qëllimshme dhe për rrjedhojë, edhe burri që i printe asaj nuk mund të vritej prapa krahëve.

Në paragrafët 2945, 2946 dhe 2947 te Kanuni i Skëndërbegut theksohet prerazi:

“Për gjak burri vret burrë… gruaja nuk vritet as për gja k gruaje. Pushka asht për burra. Burri nuk kapet me gra, gruaja është e paprekshme… kush vret grua koritet…”

Në studimet për shoqërinë tradicionale shqiptare pothuajse asnjëherë nuk është argumentuar misioni fisnik i këtij statusi të nënrenditur të vajzave e grave në krahasim me atë të burrave përgjatë rrugëtimeve, sidomos në rajonet me shkallë më të lartë rrezikshmërie.

/Zyhdi Dervishi – “Lente të ndërveprimit simbolik”/

Related Posts

SPAK TR0NDIT VENDIN, gati fletë-arrestet për emrat e fuqishem

Burime të besueshme tregojnë se po përgatiten fletë-arreste për emra të rëndësishëm që kanë firmosur e dirigjuar fondet e BE për bujqësinë, të cilat po hetohen nga…

Dolce thyen rekorde shikueshmërie në Grande Fratello (Foto)

Banorja e Big Brother VIP Kosova, Dolce, ka arritur një sukses të jashtëzakonshëm mediatik menjëherë pas hyrjes së saj në shtëpinë e “Grande Fratello” në Itali. Kjo…

Hëna e Plotë e 5 Dhjetorit sjell mbarësi/ Njihuni me katër shenjat më fatlume

Hëna e Plotë e fundit për vitin 2025 do të ndriçojë boshtin Binjakë–Shigjetar më 5 dhjetor, duke sjellë një valë energjish të fuqishme, veçanërisht për shenjat e…

“Nuk kishin shpresë sepse..”/ Aksidenti FATKEQ, makina del nga rruga dhe bie në pishinë, vdesin 3 adoleshentët!

Tre adoleshentë në Francën jugore humbën jetën tragjikisht, kur makina e tyre doli nga rruga, u përplas me një mur dhe ra fatalisht në pishinën e një…

Rama jep LAJMIN E KEQ: Pezullimi i Ballukut sjell pasoja! Nuk fillojnë dot fluturimet drejt

Kryeministri Edi Rama ka reaguar sërish për pezullimin nga detyra të Belinda Ballukut nga posti i zv.kryeministres dhe ministres së Energjetikës dhe Infrastrukturës. Rama thotë se fluturimet…

Nga 1 Janari rriten pagat për punonjësit/ Lajm i Mirë! E konfirmon drejtori i këtij institucioni

Drejtori i Postës Shqiptare, Etjen Xhafaj ka deklaruar se nga data 1 Janar do të hyjë në fuqi një rritje e përgjithshme pagash për të gjithë punonjësit…