Pse gruaja shqiptare ecte pas burrit?

Në shoqërinë tradicionale shqiptare, veçanërisht në segmentet rurale të saj, gjatë rrugëtimit, vajza ose gruaja e shtëpisë nuk duhej të ecte para babait, dajës, xhaxhait, vëllait, apo bashkëshortit.

Pra, asnjëherë vajza ose gruaja nuk mund të ecte para burrave.

Në paragrafin 14 te Kanuni i Dibrës, theksohet prerazi:

“Nuset e gratë e shpisë, kudo me shkue, duhet me pasë nji burrë përpara. Vetëm mrena katundit ato mund të përcillen prej një djali të ri që nuk është në moshë të armëve”.

Detyrimi për t’i lënë gjithmonë gratë prapa burrave ndër shqiptarët është interpretuar si dëshmi simbolike e shpërfilljes deri në përçmim ndaj vajzave e grave.

Por, përtej një interpretim të tillë, ecja e gruas gjithnjë prapa, e shndërronte atë në një mburojë natyrore, shumë të sigurt për bashkëshortin ose çdo burrë të fisit të saj ose të bashkëshortit që i printe në rrugët plot rreziqeve të krahinave fshatare.

Gruaja nuk mund të vritej në mënyrë të qëllimshme dhe për rrjedhojë, edhe burri që i printe asaj nuk mund të vritej prapa krahëve.

Në paragrafët 2945, 2946 dhe 2947 te Kanuni i Skëndërbegut theksohet prerazi:

“Për gjak burri vret burrë… gruaja nuk vritet as për gja k gruaje. Pushka asht për burra. Burri nuk kapet me gra, gruaja është e paprekshme… kush vret grua koritet…”

Në studimet për shoqërinë tradicionale shqiptare pothuajse asnjëherë nuk është argumentuar misioni fisnik i këtij statusi të nënrenditur të vajzave e grave në krahasim me atë të burrave përgjatë rrugëtimeve, sidomos në rajonet me shkallë më të lartë rrezikshmërie.

/Zyhdi Dervishi – “Lente të ndërveprimit simbolik”/

Related Posts

Deti bëhet “i kuq si gjaaku” në Iran, pamjet virale që po ‘ngjallin frikëra biblike’

Pamje mbresëlënëse kanë qarkulluar në rrjetet sociale, ku deti pranë ishullit Hormuz në Iran shfaqet i ngjyrosur në të kuqe të errët, duke ngjallur reagime të forta…

Trump firmos urdhrin ekzekutiv: ‘Superioritet amerikan në hapësirë’, rikthim në Hënë deri në 2028, bazë e përhershme dhe energji bërthamore në orbitë

Hera e fundit që njerëzit zbarkuan në Hënë ishte gjatë misionit Apollo 17 të NASA-s në dhjetor 1972. Ishte zbarkimi i gjashtë dhe i fundit njerëzor në…

E peson keq Benet Beci, SPAK e merr të pandehur, e rende cfare ju zbulua

Prokuroria e Posaçme mori të pandehur kryebashkiakuan e Shkodrës, Benet Beci, duke i komunikuar akuzën, që rëndon mbi të. Beci akuzohet për shkeljen e barazisë në tendera…

Zbulohet SHIFRA/ Rritet paga minimale, ja sa do të jetë nga 1 Janari

Agjencia për Media dhe Informim ju bën me dije vendimet e miratuara në mbledhjen e sotme të qeverisë datë 19.12.2025 Paga bazë minimale mujore për punonjësit në…

Dalin të tjera PËRGJIME/ Çunat e Belës, lekë nga xhepi për kapjen e mediave

Të tjera përgjime kanë dalë nga dosja hetimore e zv/kryeministres Belinda Balluku, me vartësin e saj Evis Berberi. Sipas dosjes hetimore, Balluku flet me Berberin për pagesa…

“Ngjarje e rë’ndë: 19-vjeçari shqiptar humb j*tën pas rënies nga ballkoni ambuIanca arriti shumë vonë”

Një ngjarje tronditëse ka ndodhur mbrëmjen e së enjtes në Selanik, ku një 19-vjeçar shqiptar humbi jetën pas rënies nga ballkoni i një pallati. Ngjarja ndodhi rreth…