Pse gruaja shqiptare ecte pas burrit?

Në shoqërinë tradicionale shqiptare, veçanërisht në segmentet rurale të saj, gjatë rrugëtimit, vajza ose gruaja e shtëpisë nuk duhej të ecte para babait, dajës, xhaxhait, vëllait, apo bashkëshortit.

Pra, asnjëherë vajza ose gruaja nuk mund të ecte para burrave.

Në paragrafin 14 te Kanuni i Dibrës, theksohet prerazi:

“Nuset e gratë e shpisë, kudo me shkue, duhet me pasë nji burrë përpara. Vetëm mrena katundit ato mund të përcillen prej një djali të ri që nuk është në moshë të armëve”.

Detyrimi për t’i lënë gjithmonë gratë prapa burrave ndër shqiptarët është interpretuar si dëshmi simbolike e shpërfilljes deri në përçmim ndaj vajzave e grave.

Por, përtej një interpretim të tillë, ecja e gruas gjithnjë prapa, e shndërronte atë në një mburojë natyrore, shumë të sigurt për bashkëshortin ose çdo burrë të fisit të saj ose të bashkëshortit që i printe në rrugët plot rreziqeve të krahinave fshatare.

Gruaja nuk mund të vritej në mënyrë të qëllimshme dhe për rrjedhojë, edhe burri që i printe asaj nuk mund të vritej prapa krahëve.

Në paragrafët 2945, 2946 dhe 2947 te Kanuni i Skëndërbegut theksohet prerazi:

“Për gjak burri vret burrë… gruaja nuk vritet as për gja k gruaje. Pushka asht për burra. Burri nuk kapet me gra, gruaja është e paprekshme… kush vret grua koritet…”

Në studimet për shoqërinë tradicionale shqiptare pothuajse asnjëherë nuk është argumentuar misioni fisnik i këtij statusi të nënrenditur të vajzave e grave në krahasim me atë të burrave përgjatë rrugëtimeve, sidomos në rajonet me shkallë më të lartë rrezikshmërie.

/Zyhdi Dervishi – “Lente të ndërveprimit simbolik”/

Related Posts

I FUNDIT/ Arrestohet djali i ish ministrit, e rende ajo qe ka bere (Nuk e ka per here te pare)

Djali i një ish-ministri është arrestuar për shpejtësi të lartë dhe kundërshtim të policisë në krye të detyrës. Bëhet fjalë për djalin 20-vjeçar të Andreas Loverdos, ish-ministrit…

Nga fama në tr*gjedi! Aktori shqiptar goditet me 8 pI*mba dhe humb këmbën. Ne azil…

Mishel Prela, aktori kryesor i filmit “Saimir”, i luajtur në Itali me aktorin e madh Xhevdet Ferri, tregon kalvarin e jetës, nga fama në Europë, burgu, atentati…

Lista/ Këta janë emrat e preferuar të familjeve shqiptare për djemtë e tyre

Të dhënat e INSTAT tregojnë se emrat e djemve në Shqipëri kanë pësuar ndryshime të ndjeshme gjatë viteve 2020-2025. Amar është aktualisht emri më i preferuar për…

A do të ketë reshje shiu? Parashikimi i motit për sot, ja çfarë pritet të ndodhë me temperaturat

Ditën e premte vendi ynë do të ndikohet nga kushte atmosferike të paqëndrueshme. Moti parashikohet të jetë me vranësira mesatare e të denduar. Reshjet e shiut priten…

Amerikanët duan g*ditjen e Ballukut? Andi Bushati flet për fjalët që qarkullojnë në rrethet e ‘ngushta’: Ja cfare ndodh pas shkarkimit te saj

Analisti Andi Bushati, gjatë një lidhje direkte në emisionin Të Paekspozuarit në MCN TV, ka deklaruar se “pista amerikane” si aryse pse SPAK po godet Belinda Ballukun,…

Londrimi me deklaratë të papritur: Unë dhe Klodi jemi çifti më real në shtëpi

Në shtëpinë e reality shout një bisedë mes Klodian Mihajt, Londrim Mekajt, Saranda Hodës dhe Kushtrim Kelanit ka tërhequr vëmendje të madhe, pasi solli deklarata të papritura…