Pse gruaja shqiptare ecte pas burrit?

Në shoqërinë tradicionale shqiptare, veçanërisht në segmentet rurale të saj, gjatë rrugëtimit, vajza ose gruaja e shtëpisë nuk duhej të ecte para babait, dajës, xhaxhait, vëllait, apo bashkëshortit.

Pra, asnjëherë vajza ose gruaja nuk mund të ecte para burrave.

Në paragrafin 14 te Kanuni i Dibrës, theksohet prerazi:

“Nuset e gratë e shpisë, kudo me shkue, duhet me pasë nji burrë përpara. Vetëm mrena katundit ato mund të përcillen prej një djali të ri që nuk është në moshë të armëve”.

Detyrimi për t’i lënë gjithmonë gratë prapa burrave ndër shqiptarët është interpretuar si dëshmi simbolike e shpërfilljes deri në përçmim ndaj vajzave e grave.

Por, përtej një interpretim të tillë, ecja e gruas gjithnjë prapa, e shndërronte atë në një mburojë natyrore, shumë të sigurt për bashkëshortin ose çdo burrë të fisit të saj ose të bashkëshortit që i printe në rrugët plot rreziqeve të krahinave fshatare.

Gruaja nuk mund të vritej në mënyrë të qëllimshme dhe për rrjedhojë, edhe burri që i printe asaj nuk mund të vritej prapa krahëve.

Në paragrafët 2945, 2946 dhe 2947 te Kanuni i Skëndërbegut theksohet prerazi:

“Për gjak burri vret burrë… gruaja nuk vritet as për gja k gruaje. Pushka asht për burra. Burri nuk kapet me gra, gruaja është e paprekshme… kush vret grua koritet…”

Në studimet për shoqërinë tradicionale shqiptare pothuajse asnjëherë nuk është argumentuar misioni fisnik i këtij statusi të nënrenditur të vajzave e grave në krahasim me atë të burrave përgjatë rrugëtimeve, sidomos në rajonet me shkallë më të lartë rrezikshmërie.

/Zyhdi Dervishi – “Lente të ndërveprimit simbolik”/

Related Posts

Detaje të frıkshme/ “Skuadra e Padukshme që po pastron krımin në heshtje? Ajo që s’e bën dot SPAK, po e bën ‘Aleanca’!”

Gazetari i njohur investigativ Artan Hoxha ka publikuar në rrjetin e tij social Facebook një analizë tronditëse mbi atë që ai e quan “skuadra e pushkatimit më…

“Ishte fejuar me një arkitekte”, gazetarja zbulon arsyen e udhëtimit të Gilmando Danit në Spanjë: Po përgatiste …

Gazetarja Anila Hoxha ka zbuluar arsyen e udhëtimit të Gilmando Danit drejt Spanjës, katër ditë përpara se të ekzekutohej në mënyrë mafioze pas kthimit në Shqipëri. Sipas…

Ngjarje e rëndë në vend/ Dera e autobusit u mbyll para kohe, e moshuara humb këmbën

Një incident i rëndë ka ndodhur pasditen e sotme në Bathore. Një zonjë e moshuar ka mbetur e lënduar rëndë pasi shoferi i autobusit të Kamzës ka…

“Të mjerët shqiptarë”, Analisti: Eksperti italian tha se në tunelin e Llogarasë është kursyer hekuri dhe janë përdorur..

Analisti, Fatos Lubonja, në një lidhje direkte, ka folur ndër të tjera dhe për skandalin e tunelit të Llogarasë, ku iu referua dëshmisë së një eksperti italian…

Ngjarje e rëndë në Tiranë, 2 femra marrin peng një djalë të ri, e mbajnë peng dhe e dh*nojnë për orë të tëra

Një ngjarje e rëndë ka ndodhur në Tiranë, ku dy femra në bashkëpunim me tre meshkuj kanë rrëmbyer, mbajtur peng dhe dhu nuar një djalë të ri…

Po afrohet stuhia Tanja Porja paralajmëron: Merrni masa! Ja çfarë pritet nga dita e..

Tanja Porja ka paralajmëruar ndryshime të forta në mot duke nisur nga e marta, pas disa ditësh të ngrohta dhe me diell që do të zgjasin deri…