Pse gruaja shqiptare ecte pas burrit?

Në shoqërinë tradicionale shqiptare, veçanërisht në segmentet rurale të saj, gjatë rrugëtimit, vajza ose gruaja e shtëpisë nuk duhej të ecte para babait, dajës, xhaxhait, vëllait, apo bashkëshortit.

Pra, asnjëherë vajza ose gruaja nuk mund të ecte para burrave.

Në paragrafin 14 te Kanuni i Dibrës, theksohet prerazi:

“Nuset e gratë e shpisë, kudo me shkue, duhet me pasë nji burrë përpara. Vetëm mrena katundit ato mund të përcillen prej një djali të ri që nuk është në moshë të armëve”.

Detyrimi për t’i lënë gjithmonë gratë prapa burrave ndër shqiptarët është interpretuar si dëshmi simbolike e shpërfilljes deri në përçmim ndaj vajzave e grave.

Por, përtej një interpretim të tillë, ecja e gruas gjithnjë prapa, e shndërronte atë në një mburojë natyrore, shumë të sigurt për bashkëshortin ose çdo burrë të fisit të saj ose të bashkëshortit që i printe në rrugët plot rreziqeve të krahinave fshatare.

Gruaja nuk mund të vritej në mënyrë të qëllimshme dhe për rrjedhojë, edhe burri që i printe asaj nuk mund të vritej prapa krahëve.

Në paragrafët 2945, 2946 dhe 2947 te Kanuni i Skëndërbegut theksohet prerazi:

“Për gjak burri vret burrë… gruaja nuk vritet as për gja k gruaje. Pushka asht për burra. Burri nuk kapet me gra, gruaja është e paprekshme… kush vret grua koritet…”

Në studimet për shoqërinë tradicionale shqiptare pothuajse asnjëherë nuk është argumentuar misioni fisnik i këtij statusi të nënrenditur të vajzave e grave në krahasim me atë të burrave përgjatë rrugëtimeve, sidomos në rajonet me shkallë më të lartë rrezikshmërie.

/Zyhdi Dervishi – “Lente të ndërveprimit simbolik”/

Related Posts

Sherr mes motrës dhe vëllait në Fier, në konflikt përfshihen dhe familjarët e tjerë, 3 në pranga, 1 në kërkim

Tre familjarë janë arrestuar ditën e sotme në Fier dhe një 18-vjeçar është shpallur në kërkim, pasi akuzohen se kanë dhunuar një person dhe bashkëshorten e tij….

“Ju kam thënë shumë gjëra, por…”- Berisha socialistëve në Kuvend: Rama e quante PS-në si b*rdello, shkoni në SPAK, shihni dokumentet e mësoni kush është…

Kreu i PD-së, Sali Berisha gjatë fjalës së tij në Kuvend është shprehur se kryeministri Edi Rama e ka quajtur Partinë Socialiste “bordello”. Emergency Power Solutions “Ai…

Shpërthen bombola e gazit në supermarketin tek kompleksi Delijorgji, raportohet për persona të dëmtuar

Një bombol gazi raportohet se ka shpërthyer në një supermarket tek pallatet Delijorgji. Sipas informacioneve paraprake nga shpërthimi i bombolës së gazit ka persona të lënduar. Ngjarja…

Vjen lajmi i KEQ per te gjitha ata qe kane makina, nga janari do paguani..

Nga janari i vitit 2026 pritet që tarifat e siguracionit të automjeteve të pësojnë një tjetër rritje, e dyta kjo në harkun kohor të 12 muajve. Vetë…

Prej vitesh i “zhd*kur nga Shqiperia”, Renato Mekolli al*rmon ndjekësit me cfare i ka ndodhur

Dikur ishte një nga figurat më të ndjekura dhe më të komentuara në televizionin shqiptar. Me një karrierë të gjatë në gastronomi dhe një personalitet të spikatur…

Nevzat Spaho, autor i dyshuar i vr asjes së biznesmenit në Elbasan (Video)

Personi që shihni në foto është 29-vjeçari Nevzat Spaho, një nga 3 autorët e dyshuar të vrasjes së biznesmenit Mondi Mëhalla (Edmond Hyka), ngjarje e ndodhur mbrëmjen…