Pse gruaja shqiptare ecte pas burrit?

Në shoqërinë tradicionale shqiptare, veçanërisht në segmentet rurale të saj, gjatë rrugëtimit, vajza ose gruaja e shtëpisë nuk duhej të ecte para babait, dajës, xhaxhait, vëllait, apo bashkëshortit.

Pra, asnjëherë vajza ose gruaja nuk mund të ecte para burrave.

Në paragrafin 14 te Kanuni i Dibrës, theksohet prerazi:

“Nuset e gratë e shpisë, kudo me shkue, duhet me pasë nji burrë përpara. Vetëm mrena katundit ato mund të përcillen prej një djali të ri që nuk është në moshë të armëve”.

Detyrimi për t’i lënë gjithmonë gratë prapa burrave ndër shqiptarët është interpretuar si dëshmi simbolike e shpërfilljes deri në përçmim ndaj vajzave e grave.

Por, përtej një interpretim të tillë, ecja e gruas gjithnjë prapa, e shndërronte atë në një mburojë natyrore, shumë të sigurt për bashkëshortin ose çdo burrë të fisit të saj ose të bashkëshortit që i printe në rrugët plot rreziqeve të krahinave fshatare.

Gruaja nuk mund të vritej në mënyrë të qëllimshme dhe për rrjedhojë, edhe burri që i printe asaj nuk mund të vritej prapa krahëve.

Në paragrafët 2945, 2946 dhe 2947 te Kanuni i Skëndërbegut theksohet prerazi:

“Për gjak burri vret burrë… gruaja nuk vritet as për gja k gruaje. Pushka asht për burra. Burri nuk kapet me gra, gruaja është e paprekshme… kush vret grua koritet…”

Në studimet për shoqërinë tradicionale shqiptare pothuajse asnjëherë nuk është argumentuar misioni fisnik i këtij statusi të nënrenditur të vajzave e grave në krahasim me atë të burrave përgjatë rrugëtimeve, sidomos në rajonet me shkallë më të lartë rrezikshmërie.

/Zyhdi Dervishi – “Lente të ndërveprimit simbolik”/

Related Posts

“Të dua, do flasim…”: stjuardesa greke humbi jetën në fluturim, partneri rrëfen mesazhin e fundit

GREQI, 25 dhjetor 2025 Një stjuardese me origjinë greke ka humbur jetën pas rrëzimit të avionit me të cilin po punonte, ngjarje e ndodhur dy ditë më…

‘Ku shkon gjysëm e zhveshur?’ Bleona Qereti tregon përplasjen me Grabockën!

Bleona Qerreti ishte në kulmin e karrierës së saj në Shqipëri, kur në vitin 2005 vendosi për të ndjekur ëndrrën amerikane. Ajo shkoi në Los Angeles duke…

Viti i Ri sjell BEGATI e MIREQENIE! Këto janë 4 shenjat e zodiakut që do të bëjnë para me thasë

Janari 2026 hap kapitullin e vitit të ri në një mënyrë veçanërisht dinamike dhe premtuese, duke sjellë me vete një valë bollëku, fati dhe mundësish të rëndësishme…

“Dua të fejohem me vajzën tënde”, zbardhet dinamika e vrasjes së 20-vjeçarit Pavlin Preka në Shkodër

Gjykata e Shkallës së Parë në Shkodër ka vendosur masën e sigurisë “arrest me burg” për Vasel Koçekun, 43 vjeç, dhe Klaudio Lisajn, 20 vjeç, të dy…

“Fijet e ‘Bankers’ çojnë te ish-ministrat”, Lala zbulon detaje: SPAK po heton rolet e Ahmetajt dhe Denajt

Gazetarja Klodiana Lala, e ftuar në një emision televiziv, ka zbuluar detaje të reja mbi hetimet që po zhvillon SPAK lidhur me aferën e kompanisë Bankers Petroleum….

Balluku bën reagimin e parë online pasi SPAK kërkoi arrestimin

Zëvendëskryeministrja Belinda Balluku është rikthyer në rrjetet sociale. Pas një heshtjeje që nga shfaqja e saj në Kuvend ku mbajti një fjalë pasi u thirr në SPAK…