Pse gruaja shqiptare ecte pas burrit?

Në shoqërinë tradicionale shqiptare, veçanërisht në segmentet rurale të saj, gjatë rrugëtimit, vajza ose gruaja e shtëpisë nuk duhej të ecte para babait, dajës, xhaxhait, vëllait, apo bashkëshortit.

Pra, asnjëherë vajza ose gruaja nuk mund të ecte para burrave.

Në paragrafin 14 te Kanuni i Dibrës, theksohet prerazi:

“Nuset e gratë e shpisë, kudo me shkue, duhet me pasë nji burrë përpara. Vetëm mrena katundit ato mund të përcillen prej një djali të ri që nuk është në moshë të armëve”.

Detyrimi për t’i lënë gjithmonë gratë prapa burrave ndër shqiptarët është interpretuar si dëshmi simbolike e shpërfilljes deri në përçmim ndaj vajzave e grave.

Por, përtej një interpretim të tillë, ecja e gruas gjithnjë prapa, e shndërronte atë në një mburojë natyrore, shumë të sigurt për bashkëshortin ose çdo burrë të fisit të saj ose të bashkëshortit që i printe në rrugët plot rreziqeve të krahinave fshatare.

Gruaja nuk mund të vritej në mënyrë të qëllimshme dhe për rrjedhojë, edhe burri që i printe asaj nuk mund të vritej prapa krahëve.

Në paragrafët 2945, 2946 dhe 2947 te Kanuni i Skëndërbegut theksohet prerazi:

“Për gjak burri vret burrë… gruaja nuk vritet as për gja k gruaje. Pushka asht për burra. Burri nuk kapet me gra, gruaja është e paprekshme… kush vret grua koritet…”

Në studimet për shoqërinë tradicionale shqiptare pothuajse asnjëherë nuk është argumentuar misioni fisnik i këtij statusi të nënrenditur të vajzave e grave në krahasim me atë të burrave përgjatë rrugëtimeve, sidomos në rajonet me shkallë më të lartë rrezikshmërie.

/Zyhdi Dervishi – “Lente të ndërveprimit simbolik”/

Related Posts

Politika në zi! VD*S ish-ministri i Jashtëm

Petros Molyviatis, ish-ministër i Jashtëm i Greqisë dhe një figurë kyçe në politikën dhe diplomacinë greke, është ndarë nga jeta sot, të dielën më 4 maj, në…

Çm*ndet moti sot! Ja cfarë pritet të ndodhë

Shqipëria vijon nën mbizotërimin e motit të kthjellët dhe temperaturave relativisht të larta. Orët e pasdites do të sjellin vranësira të lehta e kalimtare nëpër të gjithë…

Autobusi me turistë përplaset me makinën në Greqi, një i pl*agosur

Një aksident ka ndodhur në rrugët e Kretës , duke rezultuar në dërgimin e një personi në spital. Sipas informacioneve nga Cretapost, gjithçka ndodhi dje pak pas…

E trishtë, vd*es edukatorja që u përplas me makinë nga një punonjës policie (EMRI)

Një lajm i dhimbshëm është raportuar ditën e sotme, ku Zana Gjevukaj, 26-vjeçarja, e cila u aksidentua më 1 prill të këtij viti nga një automjet i…

U kritikua në rrjet për veshjen në ditëlindjen e Lunës, reagon Kiara

Pas një vale komentesh kritike në rrjet lidhur me veshjen që Kiara Tito zgjodhi për ditëlindjen e parë të vajzës së saj, Lunës, moderatorja ka vendosur të…

Aksident tr*agjik në Greqi! Ndërron jetë 21 vjeçari shqiptar

Një aksident i rëndë rrugor me pasojë vdekje është regjistruar mbrëmjen e kësaj të diele në Polikarpoi, Pela në Greqi. Mediat fqinje bëjnë me dije se nga…