Pse gruaja shqiptare ecte pas burrit?

Në shoqërinë tradicionale shqiptare, veçanërisht në segmentet rurale të saj, gjatë rrugëtimit, vajza ose gruaja e shtëpisë nuk duhej të ecte para babait, dajës, xhaxhait, vëllait, apo bashkëshortit.

Pra, asnjëherë vajza ose gruaja nuk mund të ecte para burrave.

Në paragrafin 14 te Kanuni i Dibrës, theksohet prerazi:

“Nuset e gratë e shpisë, kudo me shkue, duhet me pasë nji burrë përpara. Vetëm mrena katundit ato mund të përcillen prej një djali të ri që nuk është në moshë të armëve”.

Detyrimi për t’i lënë gjithmonë gratë prapa burrave ndër shqiptarët është interpretuar si dëshmi simbolike e shpërfilljes deri në përçmim ndaj vajzave e grave.

Por, përtej një interpretim të tillë, ecja e gruas gjithnjë prapa, e shndërronte atë në një mburojë natyrore, shumë të sigurt për bashkëshortin ose çdo burrë të fisit të saj ose të bashkëshortit që i printe në rrugët plot rreziqeve të krahinave fshatare.

Gruaja nuk mund të vritej në mënyrë të qëllimshme dhe për rrjedhojë, edhe burri që i printe asaj nuk mund të vritej prapa krahëve.

Në paragrafët 2945, 2946 dhe 2947 te Kanuni i Skëndërbegut theksohet prerazi:

“Për gjak burri vret burrë… gruaja nuk vritet as për gja k gruaje. Pushka asht për burra. Burri nuk kapet me gra, gruaja është e paprekshme… kush vret grua koritet…”

Në studimet për shoqërinë tradicionale shqiptare pothuajse asnjëherë nuk është argumentuar misioni fisnik i këtij statusi të nënrenditur të vajzave e grave në krahasim me atë të burrave përgjatë rrugëtimeve, sidomos në rajonet me shkallë më të lartë rrezikshmërie.

/Zyhdi Dervishi – “Lente të ndërveprimit simbolik”/

Related Posts

🔆 H0T VlDE0 🔆

Tërmeti me magnitudë 7.4 ballë “shkund” këtë vend, ja ku ishte epiqendra

Një tërmet me magnitudë 7.5 ballë Rihter goditi së fundmi Gadishullin Kamchatka në Rusi, ndërsa shkencëtarët dhanë paralajmërim për cunami. Qendra Sizmologjike Euro-Mesdhetare raporton për një tërmet…

I fundit! Paga minimale do të bëhet 500 euro, ja kur do hyjë në fuqi vendimi dhe kategoritë që e përfitojnë

Nga 1 janari i vitit të ardhshëm paga minimale do të bëhet 50 mijë lekë në vend të 40 mijë lekëve aktualisht. Qeveria zotohet të mbulojë efektet…

Tr*nditëse/ Foshnja 20-ditëshe gjendet e gr*posur për së gj*lli

Një foshnjë 20-ditëshë u gjet e groposur për së gjalli në Indi pasi dyshohet se është braktisur nga e ëma. Foshnja u gjet rastësisht nga një bari…

Deklarata e bujshme: Rama do të fundoset. Ja kush do i beje gjëmen

Gazetari i njohur, Robert Papa paralajmëron se dosja ‘McGonigal’ është aq e rëndë dhe e thellë, sa nëse nuk e ka ‘groposur’ tashmë kryeministrin Edi Rama, do…

E PREMTE “E ZEZË” – Gjithçka kthehet “përmbys” për këto tri shenja të horoskopit

Dashi Do të keni një ditë aktive dhe plot iniciativa. Yjet mbështesin projekte ambicioze dhe zgjedhje të guximshme në fushën e punës. Në dashuri, komunikimi i hapur…