Pse gruaja shqiptare ecte pas burrit?

Në shoqërinë tradicionale shqiptare, veçanërisht në segmentet rurale të saj, gjatë rrugëtimit, vajza ose gruaja e shtëpisë nuk duhej të ecte para babait, dajës, xhaxhait, vëllait, apo bashkëshortit.

Pra, asnjëherë vajza ose gruaja nuk mund të ecte para burrave.

Në paragrafin 14 te Kanuni i Dibrës, theksohet prerazi:

“Nuset e gratë e shpisë, kudo me shkue, duhet me pasë nji burrë përpara. Vetëm mrena katundit ato mund të përcillen prej një djali të ri që nuk është në moshë të armëve”.

Detyrimi për t’i lënë gjithmonë gratë prapa burrave ndër shqiptarët është interpretuar si dëshmi simbolike e shpërfilljes deri në përçmim ndaj vajzave e grave.

Por, përtej një interpretim të tillë, ecja e gruas gjithnjë prapa, e shndërronte atë në një mburojë natyrore, shumë të sigurt për bashkëshortin ose çdo burrë të fisit të saj ose të bashkëshortit që i printe në rrugët plot rreziqeve të krahinave fshatare.

Gruaja nuk mund të vritej në mënyrë të qëllimshme dhe për rrjedhojë, edhe burri që i printe asaj nuk mund të vritej prapa krahëve.

Në paragrafët 2945, 2946 dhe 2947 te Kanuni i Skëndërbegut theksohet prerazi:

“Për gjak burri vret burrë… gruaja nuk vritet as për gja k gruaje. Pushka asht për burra. Burri nuk kapet me gra, gruaja është e paprekshme… kush vret grua koritet…”

Në studimet për shoqërinë tradicionale shqiptare pothuajse asnjëherë nuk është argumentuar misioni fisnik i këtij statusi të nënrenditur të vajzave e grave në krahasim me atë të burrave përgjatë rrugëtimeve, sidomos në rajonet me shkallë më të lartë rrezikshmërie.

/Zyhdi Dervishi – “Lente të ndërveprimit simbolik”/

Related Posts

‘Bebit nuk i rreh më zemra’, Historia e dhimbshme e çiftit Hysko-Huta! Moderatori: Aty kuptova qe…

Abort spontan gjatë shtatzënisë së parë. Kjo është historia e trishtë e Orinda Hutës dhe Turjan Hyskos. Çifti kanë ndarë së fundmi këtë histori personale ndërsa Orinda…

Jetonte e vetme, e moshuara gjendet e pajetë në banesën e saj! Dyshohet se 70-vjeçarja ka ndërruar jetë prej disa ditësh

Një 70-vjeçare është gjetur e pajetë në banesën e saj në Korçë. Një 70-vjeçare është gjetur e pajetë në banesën e saj në Korçë. Sipas informacioneve paraprake,…

Këmbimi valutor 8 dhjetor/ Me sa blihen e shiten dollari dhe euro, çfarë ndodh me monedhat e tjera

Në tregun e këmbimit valutor shqiptar, një dollar amerikan do të blihet sot me 82.4 lekë dhe do shitet me 83.4 lekë. Ndërkohë monedha evropiane euro do…

SHBA i mbyll derën Edi Ramës dhe ministrave të tij, ja veprimi qe ben Dhoma Amerikane kunder Rames

Shtetet e Bashkuara të Amerikës duket se i ka dhënë një tjetër goditje të rëndë politike dhe diplomatike kryeministrit Edi Rama, duke e lënë sërish jashtë dyerve…

Njoftim nga Greqia! Policia jep lajmin i cili prek të gjithë shqiptarët

Greqia është paralizuar nga protestat e fermerëve të cilët kanë bllokuar akset kombëtare për vonesat me dhënien e subvencioneve të BE-së pas një skandali korrupsioni. Përmes një…

S’ka më bonus fundviti? Ministri Malaj tr*ndit pensionistët me deklaratën e fundit, zbulon planin e madh

Ministri i Financave Petrit Malaj, gjatë një interviste televizive, ka sqaruar se politika e ndjekur deri më tani me bonuse për pensionistët po mbaron. Viti 2026 është…