Pse gruaja shqiptare ecte pas burrit?

Në shoqërinë tradicionale shqiptare, veçanërisht në segmentet rurale të saj, gjatë rrugëtimit, vajza ose gruaja e shtëpisë nuk duhej të ecte para babait, dajës, xhaxhait, vëllait, apo bashkëshortit.

Pra, asnjëherë vajza ose gruaja nuk mund të ecte para burrave.

Në paragrafin 14 te Kanuni i Dibrës, theksohet prerazi:

“Nuset e gratë e shpisë, kudo me shkue, duhet me pasë nji burrë përpara. Vetëm mrena katundit ato mund të përcillen prej një djali të ri që nuk është në moshë të armëve”.

Detyrimi për t’i lënë gjithmonë gratë prapa burrave ndër shqiptarët është interpretuar si dëshmi simbolike e shpërfilljes deri në përçmim ndaj vajzave e grave.

Por, përtej një interpretim të tillë, ecja e gruas gjithnjë prapa, e shndërronte atë në një mburojë natyrore, shumë të sigurt për bashkëshortin ose çdo burrë të fisit të saj ose të bashkëshortit që i printe në rrugët plot rreziqeve të krahinave fshatare.

Gruaja nuk mund të vritej në mënyrë të qëllimshme dhe për rrjedhojë, edhe burri që i printe asaj nuk mund të vritej prapa krahëve.

Në paragrafët 2945, 2946 dhe 2947 te Kanuni i Skëndërbegut theksohet prerazi:

“Për gjak burri vret burrë… gruaja nuk vritet as për gja k gruaje. Pushka asht për burra. Burri nuk kapet me gra, gruaja është e paprekshme… kush vret grua koritet…”

Në studimet për shoqërinë tradicionale shqiptare pothuajse asnjëherë nuk është argumentuar misioni fisnik i këtij statusi të nënrenditur të vajzave e grave në krahasim me atë të burrave përgjatë rrugëtimeve, sidomos në rajonet me shkallë më të lartë rrezikshmërie.

/Zyhdi Dervishi – “Lente të ndërveprimit simbolik”/

Related Posts

Do i rr*mbente vajzën për grua, si përfundoi në vr*sje lidhja lN’TlME mes Prekës dhe një minorene

Sipas hetimeve të kryera nga Policia dhe Prokuroria e Shkodrës, vik*tima Pavlin Preka ka shfaqur dëshirën për të rr*mbyer vajzën e njërit prej autorëve të krimit, 43-vjeçarit…

Një gjethe e vetme nga kjo bimë mbron z*mrën, trajton DlABETlN dhe forcon kockat, ja si ta përdorni

Gjethet e dafinës përmbajnë një sërë mineralesh dhe proteinash, të cilat janë shumë të shëndetshme për organizmin tonë. Kjo erëz është përdorur edhe nga grekët dhe romakët…

Reforma e pensioneve përfundon në 2026, Manjani: Pensioni urban shkon në 40,000 lek, rritje mujore për të gjithë që nga janari

Reforma përfshin rishikimin e moshës së daljes në pension, forcimin e skemave private vullnetare dhe të detyrueshme të pensioneve, si dhe rritje mujore progresive për të gjitha…

Na thoni çfarë pune shtëpie nuk bëni, t’ju tregojmë çfarë tipi jeni (FOTO)

Mendohuni pak, çfarë punësh nuk bëni në shtëpi? Me anë të këtij detaji ju mund të tregoni shumë për karakterin tuaj. Bright Side na tregon shumë detaje…

Misteri mijëvjeçar i Anijë së Nuhit a.s (Arkës së Noës): Gjetjet e fundit mund të ndryshojnë historinë

Një ekip hulumtimi i përbërë nga ekspertë nga Turqia dhe Kina, ka gjetur “Varkën e Nuhit a.s në malin Ararat“, sipas raporteve të shtypit turk. Një nga…

30-vjeçarja gabimisht u shpall e νd*kur dhe u ν*rros për së gjaIIi — ajo që kërkoi motra e saj e shp*toi në sekondën e fundit

Essie Dunbar jetonte një jetë të qetë dhe të zakonshme në Karolinën e Jugut, derisa në vitin 1915 ajo “v diq” pas një krize epI*leptike. Familjarët e…