Pse gruaja shqiptare ecte pas burrit?

Në shoqërinë tradicionale shqiptare, veçanërisht në segmentet rurale të saj, gjatë rrugëtimit, vajza ose gruaja e shtëpisë nuk duhej të ecte para babait, dajës, xhaxhait, vëllait, apo bashkëshortit.

Pra, asnjëherë vajza ose gruaja nuk mund të ecte para burrave.

Në paragrafin 14 te Kanuni i Dibrës, theksohet prerazi:

“Nuset e gratë e shpisë, kudo me shkue, duhet me pasë nji burrë përpara. Vetëm mrena katundit ato mund të përcillen prej një djali të ri që nuk është në moshë të armëve”.

Detyrimi për t’i lënë gjithmonë gratë prapa burrave ndër shqiptarët është interpretuar si dëshmi simbolike e shpërfilljes deri në përçmim ndaj vajzave e grave.

Por, përtej një interpretim të tillë, ecja e gruas gjithnjë prapa, e shndërronte atë në një mburojë natyrore, shumë të sigurt për bashkëshortin ose çdo burrë të fisit të saj ose të bashkëshortit që i printe në rrugët plot rreziqeve të krahinave fshatare.

Gruaja nuk mund të vritej në mënyrë të qëllimshme dhe për rrjedhojë, edhe burri që i printe asaj nuk mund të vritej prapa krahëve.

Në paragrafët 2945, 2946 dhe 2947 te Kanuni i Skëndërbegut theksohet prerazi:

“Për gjak burri vret burrë… gruaja nuk vritet as për gja k gruaje. Pushka asht për burra. Burri nuk kapet me gra, gruaja është e paprekshme… kush vret grua koritet…”

Në studimet për shoqërinë tradicionale shqiptare pothuajse asnjëherë nuk është argumentuar misioni fisnik i këtij statusi të nënrenditur të vajzave e grave në krahasim me atë të burrave përgjatë rrugëtimeve, sidomos në rajonet me shkallë më të lartë rrezikshmërie.

/Zyhdi Dervishi – “Lente të ndërveprimit simbolik”/

Related Posts

Pas ndarjes nga jeta të ish presidentit! E k*qja madhe ndodh sot në familjen e Bujar Nishanit

Ka ndërruar jetë Faik Nishani, babai i ish-presidentit të ndjerë të Republikës së Shqipërisë, Bujar Nishani. Lajmi është bërë publik këtë të premte nga mbesa e tij,…

E fundit! Qeveria merr VENDIMIN E MADH per policët, ja perfitimi i madh qe do marrin nga 1 Janari

Këshilli i Ministrave ka miratuar një vendim të ri që përcakton kriteret dhe procedurat e trajtimit me ushqim gjatë qëndrimit në punë për punonjësit e Policisë së…

Edi Rama jep lajmin e madh: Në fund të 2025, ju pret…

Një lajm i shumëpritur për mijëra qytetarë dhe drejtues mjetesh që përdorin çdo ditë aksin Tiranë-Durrës u dha sot nga Kryeministri Edi Rama. Kreu i qeverisë njoftoi…

E fundit! Mbyllet pazari SURPRIZUES! Gjyqtari që b*rgosi Salianjin shperblehet me postin e larte nga Rama

Presidenti i Republikës, Bajram Begaj, dekretoi sot emërimin e Gent Shalës si gjyqtar në Gjykatën e Lartë. Vendimi u publikua më 12 dhjetor 2025 dhe i jep…

“Mjaft eshte mjaft”, Çim Peka shp*rthen ndaj Sali Berishës: Je zbutur shumë, nuk je ai për të cilin i shp*llëm luftë Amerikës, tani jemi kthyer në (E PLOTË)

Gazetari dhe botuesi Çim Peka, ka shkruar një mesazh publik për Sali Berishën dhe kërkon prej tij të marrë në kontroll Partinë Demokratike, sepse siç thekson, është…

Sjellin FAT dhe Pasuri! Cdo shtepie i duhen keto 5 gjera qe terheqin LEKET si pa e kuptuar

Në një botë ku energjitë dhe simbolika luajnë rol të rëndësishëm në jetën e përditshme, shumë njerëz besojnë se disa objekte të thjeshta mund të ndikojnë pozitivisht…