Pse gruaja shqiptare ecte pas burrit?

Në shoqërinë tradicionale shqiptare, veçanërisht në segmentet rurale të saj, gjatë rrugëtimit, vajza ose gruaja e shtëpisë nuk duhej të ecte para babait, dajës, xhaxhait, vëllait, apo bashkëshortit.

Pra, asnjëherë vajza ose gruaja nuk mund të ecte para burrave.

Në paragrafin 14 te Kanuni i Dibrës, theksohet prerazi:

“Nuset e gratë e shpisë, kudo me shkue, duhet me pasë nji burrë përpara. Vetëm mrena katundit ato mund të përcillen prej një djali të ri që nuk është në moshë të armëve”.

Detyrimi për t’i lënë gjithmonë gratë prapa burrave ndër shqiptarët është interpretuar si dëshmi simbolike e shpërfilljes deri në përçmim ndaj vajzave e grave.

Por, përtej një interpretim të tillë, ecja e gruas gjithnjë prapa, e shndërronte atë në një mburojë natyrore, shumë të sigurt për bashkëshortin ose çdo burrë të fisit të saj ose të bashkëshortit që i printe në rrugët plot rreziqeve të krahinave fshatare.

Gruaja nuk mund të vritej në mënyrë të qëllimshme dhe për rrjedhojë, edhe burri që i printe asaj nuk mund të vritej prapa krahëve.

Në paragrafët 2945, 2946 dhe 2947 te Kanuni i Skëndërbegut theksohet prerazi:

“Për gjak burri vret burrë… gruaja nuk vritet as për gja k gruaje. Pushka asht për burra. Burri nuk kapet me gra, gruaja është e paprekshme… kush vret grua koritet…”

Në studimet për shoqërinë tradicionale shqiptare pothuajse asnjëherë nuk është argumentuar misioni fisnik i këtij statusi të nënrenditur të vajzave e grave në krahasim me atë të burrave përgjatë rrugëtimeve, sidomos në rajonet me shkallë më të lartë rrezikshmërie.

/Zyhdi Dervishi – “Lente të ndërveprimit simbolik”/

Related Posts

Horoskopi ditor, e mërkurë 10 dhjetor 2025

Dashi Nëse keni kohe qe jeni ne një lidhje, por kohet e fundit ju kane dale disa probleme te vogla, mire është te mundoheni t’iu gjeni zgjidhje…

U mor në pyetje për “21 Janarin”, Bamir Topi flet jashtë SPAK: Kam qenë Kreu i Shtetit…

Ish-Presidenti Bamir Topi ka dalë nga ambientet e Prokurorisë së Posaçme pas rreth 1 orë e gjysmë ku u mor në pyetje për dosjen e 21 Janarit….

I FUNDIT/ Vr*sja e Martin Canit, ja me sa vite Gjykata e Tiranës dënon autorin 15-vjeçar të krimit

Gjykata e Tiranës ka dënuar me 16 vite burgim 15-vjeçarin Marjo Përlleshaj, autor i vrasjes së 14-vjeçarit, Martin Cani, ngjarje e ndodhur një vit më parë në…

Tentoi të ekz*kutojë mafiozin grek, kush është kiIIeri shqiptar! Atentate e eIiminime, ja krimet ku është përfshirë vr*sësi me pagesë (EMRI)

Policia greke ende nuk ka dalë në deklaratë zyrtare për shtyp lidhur me një operacion të zhvilluar për arrestimin e 6 personave të akuzuar për tentativën e…

Makina sfidon lumin e fryrë: qytetari rrezikon gjithçka dhe ja del ta kalojë!

Pamje që po qarkullojnë online tregojnë një qytetar që përballet me natyrën e egërsuar, duke kaluar me makinë një lum të fryrë nga reshjet e ditëve të…

Bima më e shtrenjtë në botë po lulëzon në Shqipëri

Shafrani konsiderohet si bima më e shtrenjtë që kultivohet aktualisht në Shqipëri, ndërsa çmimi i tij arrin rreth 20 euro për gram. Kjo bimë e rrallë, e…