Tradita shqiptare e Mirditës, njëri nga 11 krushqit duhej të ishte këngëtar

Kushdo që në kullën e tij mirditase, në fëmijërinë e largët, ka parë të varur një çifteli, nuk e ka të vështirë të kuptojë se Ansambli “Mirdita” më parë se në skenën e pallatit të Kulturës Rrëshen, apo në kalanë e Gjirokastrës, ka qenë i shpërndarë gjithandej ndër mirditorë, shtëpi më shtëpi e vatër më vatër, deri në rrëzë të Munellës. Ndaj ishte aq e dëgjuar shprehja “shtëpi e çifteli”.

Skena e parë ishte oda, veçmas ajo e dasmës, ku njëri nga 11 krushqit duhej të ishte këngëtar. Njeriu i kullës në shkrep shpesh në mbrëmjet familjare, apo të kremtesh popullore, merrte çiftelinë dhe niste t’i luante gishtat dhe t’i thoshte fjalët. Nuk kishte rëndësi sa mirë dinte ta bënte ai këtë gjë, çiftelia, lahuta apo sharkia ishte pjesë e kulturës së tij të jetesës.

Përndryshe malësori kishte shpirt prej artisti dhe ai e shfaqte këtë thelb të tijin herë pas here. Ndaj dhe bariu në mal kishte me vete fyellin dhe merrte melodi baritore njëlloj si në antikitetin ilir, grek, romak. Ai gjithë ditën e ditës pas tufave në kullosë gdhendte dhe bishta frashëri për veglat e punës, dhe bilbila, zumare, me të cilat luante melodi baritore.

Bjeshkët tona janë ateliea e parë për shumë artistë të shquar të folkut, pse jo dhe për kompoziorët që i ulen motivet e bjeshkëve mbi pentagram. Mirditori krijonte melodi e muzikë gjer me kumbonët e bagëtive, ku kishte dhe një punishte të tyre prej bakri te Marlaskajt e Kuzhnenit, ku kumbonët që kishin shtegtuar deri në Shkumbin tingëllojnë prej shumë vitesh në arenën artistike-folklorike të Ansamblit “Mirdita”.

Kësisoj Ansambli i sipërthënë është jo vetëm kënga e vallja e traditës, por dhe veshja, kostumet, ritualet, lojërat popullore, shenjat apo elementet dalluese, nga perkrenarja e princërve te kaculita e bariut etj. Të kënduarit rapsodik ka patur një disiplinë artistike shembullore. Një i moshuar nga Malaj – Epër kujton se si njëherë në mesin e viteve ’50 një shoq i tij nisi të këndonte një kangë mbi krah kushtuar Bajram Currit, “me u ndigjue në Rrëshen”.

Pjesë nga parathenia e Ndue Dedaj për monografinë Ansambli Mirdita (Mjeshter i Madh) / GSH.AL

Related Posts

Tmєrr! Dalin në pIazh 5 kυfoмa me këmbët dhe dυart e Iidhura

Policia spanjolle në Ibiza po heton zbulimin e tr upave të pajetë në det. Të paktën pesë kufoma janë gjetur nga Garda Civile në Detin Balearik pranë…

Shpallja e fitores’! Dalin pamjet e suImit iranian me raketa të bazave am’erikane në Katar dhe Irak

Agjencia e lajmeve Tasnim e Iranit ka thënë se sulmi me raketa që sapo u raportua është një operacion i quajtur “shpallja e fitores”. Raketat kanë synuar…

SuImi mbi b’azën amerikane, ndriçohet nga raketat qielli mbi Doha

Irani nisi sot hakmarrjen për sulmet amerikane të dielën që synonin tre nga centralet e tij bërthamore, duke qëlluar të paktën 10 raketa në bazat amerikane në…

Ku ndodhen bazat ush’tarake amerikane në Lindjen e Mesme?

Irani ka ndërmarrë sot një operacion kundër një baze amerikane në Katar. Ky zhvillim përbën një zgjerim të drejtpërdrejtë të konfliktit përtej kufijve të Izraelit dhe sinjalizon…

Vajza G0DET dy herë me çekiç nënën derisa ajo ishte në gjumë

Një 22 vjeçare në Austri dyshohet se ka sulmuar me çekiç nënën e saj 48 vjeçare derisa ajo po flinte në gjumë. Siç raporton gazeta gjermane, Bild,…

Heroi i padukshëm i kazanit, Gëzim Selmani duke dalur nga brendësia e kaldasë së Bllokut A3 👇

Në këtë video shihet punëtori i palodhur Gëzim Selmani, duke dalë nga brendësia e kaldaës së Bllokut A5, ku punëtorët e KEK-ut hyjnë pa hezitim, me vullnet…