Pse gruaja shqiptare ecte pas burrit?

Në shoqërinë tradicionale shqiptare, veçanërisht në segmentet rurale të saj, gjatë rrugëtimit, vajza ose gruaja e shtëpisë nuk duhej të ecte para babait, dajës, xhaxhait, vëllait, apo bashkëshortit.

Pra, asnjëherë vajza ose gruaja nuk mund të ecte para burrave.

Në paragrafin 14 te Kanuni i Dibrës, theksohet prerazi:

“Nuset e gratë e shpisë, kudo me shkue, duhet me pasë nji burrë përpara. Vetëm mrena katundit ato mund të përcillen prej një djali të ri që nuk është në moshë të armëve”.

Detyrimi për t’i lënë gjithmonë gratë prapa burrave ndër shqiptarët është interpretuar si dëshmi simbolike e shpërfilljes deri në përçmim ndaj vajzave e grave.

Por, përtej një interpretim të tillë, ecja e gruas gjithnjë prapa, e shndërronte atë në një mburojë natyrore, shumë të sigurt për bashkëshortin ose çdo burrë të fisit të saj ose të bashkëshortit që i printe në rrugët plot rreziqeve të krahinave fshatare.

Gruaja nuk mund të vritej në mënyrë të qëllimshme dhe për rrjedhojë, edhe burri që i printe asaj nuk mund të vritej prapa krahëve.

Në paragrafët 2945, 2946 dhe 2947 te Kanuni i Skëndërbegut theksohet prerazi:

“Për gjak burri vret burrë… gruaja nuk vritet as për gja k gruaje. Pushka asht për burra. Burri nuk kapet me gra, gruaja është e paprekshme… kush vret grua koritet…”

Në studimet për shoqërinë tradicionale shqiptare pothuajse asnjëherë nuk është argumentuar misioni fisnik i këtij statusi të nënrenditur të vajzave e grave në krahasim me atë të burrave përgjatë rrugëtimeve, sidomos në rajonet me shkallë më të lartë rrezikshmërie.

/Zyhdi Dervishi – “Lente të ndërveprimit simbolik”/

Related Posts

Postonte video me vajzën duke e quajtur ‘engjëlli im’, por pas kamerës fshihej një m*kth

Një ngjarje e rëndë dhe shqetësuese po qarkullon me shpejtësi në rrjetet sociale, duke tronditur opinionin publik. Një baba është vënë në qendër të akuzave për ab*zim…

Horoskopi ditor, e enjte 3 korrik 2025

DASHI Neptuni do influencoje se tepermi tek jeta juaj sentimentale dot. Do merrni disa vendime ne cift te cilat do i japin nje tjeter drejtim jetes suaj….

Tr*gjedi! Mbytet trageti me 65 persona në bord, gjenden trupat e katër vi*timave

Një aksident tragjik detar ka ndodhur të mërkurën në mbrëmje në Indonezi, ku një traget është përmbysur në rrugën drejt ishullit turistik të Balit, duke lënë të…

Surprizë! Nuk do ta besoni në cilin emision pritet ta shohim Salsano Rapin

Aktori Salsano Rrapi, ishte së fundmi i ftuar në emisionin “Hap Ç’ju” me Visjan Ukcenaj dhe Cubi Metkaj, ku ndau me publikun momente të rëndësishme nga jeta…

Tr*gjike! 10 vjeçari vd*s nga temperaturat e larta

Një vajzë 10-vjeçare nga SHBA humbi jetën dje në oborrin e Pallatit të Versajës në Francë, pasi i ra të fikët për shkak të temperaturave të larta,…

Pas valës se nxehtit po vjen stuhia? Lajda Porja ben paralajmerimin e forte, pas kesaj ore do

“Në fakt valët e të nxehtit janë fenomeni që kanë numrin më të lartë të fataliteteve” E ftuar në emisionin “Wake Up”, Lajda Porja ka bërë një…