A janë me të vërtetë duke u përgatitur për luftë, për pasojat e ndryshimeve klimatike, apo për ndonjë ngjarje katastrofike që pjesa tjetër e njerëzve ende nuk e di? Mark Zuckerberg thuhet se ka filluar punimet për “Koolau Ranch”, kompleksin e tij të gjerë prej 1,400 hektarësh në ishullin Kauai të Havait, që në vitin 2014.

Kompleksi pritet të përfshijë një strehë të posaçme, e pajisur me furnizime të veta për energji dhe ushqim, megjithatë, sipas një raporti të revistës Wired, marangozët dhe elektricistët që punonin aty ishin të ndaluar të flisnin për projektin për shkak të marrëveshjeve për mos-zbulim informacioni (NDA).

Një mur gjashtë-këmbësh (rreth 1.8 metra) e pengonte pamjen e projektit nga një rrugë aty pranë.

Kur u pyet vitin e kaluar nëse po ndërtonte një strehë për ditën e gjykimit, themeluesi i Facebook-ut u përgjigj prerazi me “jo”. Ai shpjegoi se hapësira nëntokësore prej rreth 5,000 metra katrorë është “thjesht një strehë e vogël, si një bodrum”.

Kjo nuk e ka ndalur spekulimin – po ashtu edhe për vendimin e tij për të blerë 11 prona në lagjen Crescent Park të Palo Altos në Kaliforni, ku thuhet se ka shtuar edhe një hapësirë nëntokësore prej 7,000 metrash katrorë.

Megjithëse lejet e ndërtimit të tij përmendin bodrume, sipas New York Times, disa nga fqinjët e tij e quajnë atë një bunker. Ose shpella e një miliarderi, si ajo e Batman-it.

Pastaj është spekulimi rreth drejtuesve të tjerë të teknologjisë, disa prej të cilëve duket se kanë qenë të zënë duke blerë sipërfaqe të mëdha toke me hapësira nëntokësore, të përshtatshme për t’u shndërruar në bunkerë luksozë prej miliona paundësh.

Reid Hoffman, bashkëthemeluesi i LinkedIn, ka folur për “sigurim për apokalipsin”. Ai ka pohuar më parë se rreth gjysma e super të pasurve kanë diçka të tillë, dhe Zelanda e Re është një destinacion i preferuar për ndërtimin e këtyre shtëpive.

Pra, a janë me të vërtetë duke u përgatitur për luftë, për pasojat e ndryshimeve klimatike, apo për ndonjë ngjarje katastrofike që pjesa tjetër e njerëzve ende nuk e di?

Gjatë viteve të fundit, përparimi i inteligjencës artificiale (IA) vetëm sa e ka shtuar listën e shqetësimeve të mundshme ekzistenciale. Shumë njerëz janë thellësisht të shqetësuar nga shpejtësia marramendëse e këtij zhvillimi.

Ilya Sutskever, shkencëtar i lartë dhe bashkëthemelues i OpenAI, raportohet të jetë një prej tyre.

Deri në mesin e vitit 2023, kompania me bazë në San Francisko kishte lançuar ChatGPT-në – chatbot-in që tani përdoret nga qindra miliona njerëz në mbarë botën – dhe ata po punonin me ritme të shpejta për përditësimet.

Por gjatë atij vere, zoti Sutskever po bindej gjithnjë e më shumë se shkencëtarët e kompjuterëve ishin në prag të zhvillimit të inteligjencës së përgjithshme artificiale (AGI) – pika në të cilën makinat barazohen me inteligjencën njerëzore – sipas një libri të gazetares Karen Hao.

Në një mbledhje, zoti Sutskever sugjeroi kolegëve që të ndërtonin një strehë nëntokësore për shkencëtarët kryesorë të kompanisë përpara se një teknologji kaq e fuqishme të lançohej në botë, raporton znj. Hao.

“Ne do të ndërtojmë patjetër një bunker përpara se të lëshojmë AGI-n,” raportohet gjerësisht të ketë thënë ai, megjithëse nuk është e qartë se kë kishte parasysh me “ne”.

Kjo hedh dritë mbi një fakt të çuditshëm: shumë shkencëtarë të njohur kompjuterikë dhe drejtues të teknologjisë — disa prej të cilëve po punojnë intensivisht për të zhvilluar një formë jashtëzakonisht inteligjente të AI-së — gjithashtu duken thellësisht të frikësuar nga ajo që ajo mund të bëjë një ditë.

Pra, kur saktësisht — nëse ndodh ndonjëherë — do të mbërrijë AGI? Dhe a mund të jetë vërtet aq transformuese sa të trembë njerëzit e zakonshëm?

Një mbërritje ‘më shpejt nga sa mendojmë’

Drejtuesit e teknologjisë kanë pohuar se AGI është e afërt. Shefi i OpenAI, Sam Altman, tha në dhjetor 2024 se ajo do të vijë “më shpejt nga sa mendojnë shumica e njerëzve në botë”.

Sir Demis Hassabis, bashkëthemelues i DeepMind, ka parashikuar që ajo do të vijë brenda pesë deri në dhjetë vitet e ardhshme, ndërsa themeluesi i Anthropic, Dario Amodei, shkroi vitin e kaluar se termi i tij i preferuar — “AI e fuqishme” — mund të vijë që në vitin 2026.

Të tjerë janë skeptikë. “Ata e ndryshojnë vazhdimisht cakun,” thotë Dame Wendy Hall, profesore e shkencave kompjuterike në Universitetin e Southampton-it. “Varet me kë flet.” Jemi në telefon, por pothuajse mund ta dëgjoj rrotullimin e syve të saj.

“Komuniteti shkencor thotë se teknologjia e AI-së është e mahnitshme,” shton ajo, “por nuk është askund afër inteligjencës njerëzore.”

Do të duheshin disa “zbulime themelore” fillimisht, pajtohet Babak Hodjat, drejtori teknik i kompanisë teknologjike Cognizant.

Për më tepër, është e pamundur që kjo të ndodhë në një moment të vetëm. Inteligjenca Artificiale (IA) është një teknologji që po përparon me ritme të shpejta — ajo është në një rrugëtim — dhe ka shumë kompani në mbarë botën që po garojnë për të zhvilluar versionet e tyre të saj.

Por një nga arsyet pse kjo ide ngjall entuziazëm në Silicon Valley është sepse mendohet si pararendëse e diçkaje edhe më të avancuar: ASI, ose inteligjenca artificiale super e zgjuar — një teknologji që tejkalon inteligjencën njerëzore.

Ishte në vitin 1958 kur koncepti i “singularitetit” iu atribuua pas vdekjes matematikanit me origjinë hungareze, John von Neumann.

Ky term i referohet momentit kur inteligjenca kompjuterike përparon përtej kuptimit njerëzor.

Më së fundmi, libri Genesis i vitit 2024, i shkruar nga Eric Schmidt, Craig Mundy dhe i ndjeri Henry Kissinger, eksploron idenë e një teknologjie tepër të fuqishme, që bëhet aq efikase në marrjen e vendimeve dhe në udhëheqje, sa përfundojmë duke ia dorëzuar tërësisht kontrollin.

Sipas tyre, është çështje kohe, jo nëse do të ndodhë.

Para për të gjithë, pa pasur nevojë për punë?

Ata që mbështesin AGI-n dhe ASI-n janë pothuajse të përkushtuar në mënyrë fetare pas përfitimeve të saj.

Ata argumentojnë se kjo do të zbulojë kura të reja për sëmundje vdekjeprurëse, do të zgjidhë ndryshimet klimatike dhe do të shpikë një burim të pashtershëm të energjisë së pastër.

Elon Musk ka pohuar madje se inteligjenca artificiale super e zgjuar mund të sjellë një epokë të “të ardhurave të larta universale”.

Së fundmi ai mbështeti idenë se IA do të bëhet aq e lirë dhe e përhapur, sa pothuajse të gjithë do të duan “robotët e tyre personalë R2-D2 dhe C-3PO” (duke iu referuar droidëve nga Star Wars).

“Të gjithë do të kenë kujdesin më të mirë mjekësor, ushqim, transport dhe gjithçka tjetër. Bollëk i qëndrueshëm,” u shpreh ai me entuziazëm.

Sigurisht, ka edhe një anë të frikshme.

A mund të përdoret kjo teknologji nga terroristët si një armë gjigante?

Ose, çfarë nëse ajo vetë vendos që njerëzimi është shkaku i problemeve të botës dhe na shkatërron? BBC